Gebe Çalışanlar İçin Alınması Gereken Önlemler ile ilgili olan bu yazı Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartları Yönetmeliği birinci ekinde bulunan “GEBE, YENİ DOĞUM YAPMIŞ VEYA EMZİREN ÇALIŞANIN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ İÇİN TEHLİKELİ SAYILAN FAKTÖRLERE YÖNELİK ALINACAK ÖNLEMLER” başlıklı yazının özetidir.
Bu yazıda işyerinde gebe çalışanlar, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanlar için alınması gereken önlemleri genel ve özel olarak iki başlık halinde ele alacağım.
✅ Genel Önlemler
-
Fiziksel ve zihinsel yorgunluk:
Gebe veya emziren çalışanların dinlenme araları artırılmalı, çalışma saatleri yeniden düzenlenmelidir. Mümkünse gece çalışmaları kaldırılmalı ve gebe çalışanların sabah erken saatlerde çalışması önlenmelidir. -
Duruş bozuklukları:
Çalışma ortamı ve düzeni, çalışanların duruşuna uygun şekilde yeniden düzenlenmelidir. Oturarak çalışmaları teşvik edilmeli; yorgunluk ve duruş problemlerini azaltmak için daha sık ve uzun dinlenme araları verilmelidir. -
Yüksekte çalışma riski:
Gebe çalışanların merdiven, platform gibi yüksekte ve düşme riski taşıyan alanlarda çalışmaları önlenmelidir. -
Çalışma hızı ve iş yoğunluğu:
Çalışanların görüşleri dikkate alınarak çalışma temposu ve iş yükü yeniden planlanmalı, tempolu çalışma koşulları hafifletilmelidir. -
Yalnız çalışmanın önlenmesi:
Gebe ve yeni doğum yapmış çalışanların yalnız çalıştırılması önerilmez. Zorunlu durumlarda, diğer çalışanlarla iletişimin sağlanabileceği düzenlemeler yapılmalıdır. Ayrıca acil durumlarda hızlı müdahale için gerekli tedbirler alınmalıdır. -
Strese karşı koruma:
İş yükü, çalışma süresi ve müşteri/üçüncü kişilerle ilişkiler gibi stres kaynaklarına karşı önlemler alınmalıdır. Özellikle düşük, ölü doğum veya bebek kaybı yaşamış çalışanların psikolojik olarak desteklenmesi önemlidir. -
Ayakta ya da oturarak uzun süre çalışma:
Ayakta ya da sürekli oturarak çalışması gereken işlerde düzenlemeler yapılmalı; mümkünse çalışanın zaman zaman oturması ya da pozisyon değiştirmesi sağlanmalıdır. -
Dinlenme ve kişisel ihtiyaçlar:
Sigarasız ve temiz bir ortamda, çalışanların fiziksel ve zihinsel olarak dinlenebileceği alanlar oluşturulmalıdır. Tuvalet ihtiyacı, beslenme molası ve temiz içme suyu gibi temel gereksinimler karşılanmalıdır. Ekip çalışmaları, bu ihtiyaçlar gözetilerek planlanmalıdır.
🚫 Özel Önlemler
1. Fiziksel Etkenler:
- Titreşim ve sarsıntı: Gebeler, uzun süreli titreşime maruz kalabilecek iş makinelerinde çalıştırılamaz.
- Gürültü: Gürültü seviyesi 80 dB(A)’yı aşmamalı. Aşması halinde ortam değiştirilmelidir. Kişisel koruyucu dahi yeterli görülmez.
- Radyasyon: İyonize radyasyon kaynaklarına maruz kalınabilecek işlerde gebe veya emziren çalışanlar bulunamaz.
- Sıcak, soğuk, basınç: Çalışma ortamı, sağlığı tehdit etmeyecek şekilde sıcaklık ve basınca göre ayarlanmalıdır.
2. Biyolojik Etkenler: Grup 2, 3 ve 4 biyolojik etkenlerin bulunduğu işlerde gebe ve emziren çalışanların çalıştırılması yasaktır. Ancak bağışıklık durumu uygunsa doktor kararıyla değerlendirme yapılabilir.
3. Kimyasal Etkenler: Kanserojen, mutajen, toksik ve üremeyi etkileyen kimyasallarla çalışılması yasaktır. Zorunlu hallerde, bu maddeler daha az zararlı alternatiflerle değiştirilmeli ve sağlık gözetimi artırılmalıdır.
4. Çalışma Koşulları:
- Gebe ve emziren çalışanlar, ağır yük taşıma ya da el gücüyle yükleme gibi fiziksel zorlayıcı işlerde çalıştırılmamalıdır.
- Kişisel koruyucu donanımlar çalışanın bedenine uygun olmalı, hareketlerini kısıtlamamalı ve beden ölçüleri değiştikçe yenilenmelidir. Uygun ekipman sağlanamıyorsa çalıştırılması uygun değildir.
