Sık Kullanılan Medikal Terimler

Doktor yazısını okuyup anlamanın zor olduğu genel kabul görmüştür. Doktorların reçete yazma işi rutine bindikçe hızlanır ve harf / rakamlar birbirine karışmaya başlar. Hızlı yazmak reçeteyi yeterince okunmaz hale getirse de bazı tıbbi medikal terimlerin kullanılması da işi yokuşa sürer.
Sağlık çalışanları her nasılsa bir birine yazdıkları bu eciş bücüş yazıları okuyabiliyorken siz bu yazılanları anlamakta zorlanıyorsunuz? Doktorlar eczane veya hemşireye iletecekleri notlarda genelde medikal (tıbbi) terimler kullanarak işlemin veya ilacın nasıl uygulanacağı ile ilgili oldukça önemli konuları kendi aralarında paylaşırlar. Öyle ki, tespit edilen hastalığın tanısı ve uygulanacak tedavinin yöntemi aslında o minicik kağıttaki kodlanmış medikal terimler arasında gizlidir.
Medikal terimler tüm sağlık çalışanları arasında anlaşılacak şekilde kodlanır. Bu fakültelerde dersler esnasında zaten bu insanlara kanıksatılmıştır. Geriye bunu reçetelemek ve/veya reçete üzerinden okuyup, aslında kendileri için çok kolay olacak şekilde çözümlemek işi kalıyor. Aslında bu kısaltmalar için bir standardizasyon yok. Çoğu hekim, eczacı veya hemşire birbirine benzer kısaltmaları kullanabilir. Birbirini tanıyan, sürekli beraber çalışan sağlık ekibinin kendi arasındaki yazışmalar daha kolay kavranırsa da farklı sağlık birimleri arasındaki yazışmalar da çözülebilir.
Merak edilen belli başlı medikal terim kısaltmalarını burada sizlere izah etmeye çalışacağım. Bu sayede doktorunuzun sizin için ilettiği notlar umarım daha anlaşılır olur.

Sık Kullanılan Medikal Terimler

ABC. . airway, breathing, circulation (hava yolu, solunum, dolaşım)
ABGs. . arterial blood gases (arteryel kan gazı)
ACE . . angiotensin converting enzyme (Anjiyotensin dönüştürücü enzim, tansiyon ilacı etken maddesi)
ACTH. . adrenocorticotrophic hormone (böbrek üstü bezi hormonu)
ADH. . antidiuretic hormone (işemeyi önleyici hormon)
AF. . atrial fibrillation (kalbin atımlarının yüzeyelleşmesi)
AIDS. . acquired immunodeficiency syndrome (Kazanılmış/sonradan gelişmiş bağışıklık sisteminin çökmesi sendromu)
AP. . anteroposterior (önden arkaya)
AXR. . abdominal X-rays (karın bölgesi rontgeni)
BOS (Beyin omurilik sıvısı)
BCG. . bacilli Calmette-Guerin (Verem mikrobu)
CK-MB. . creatine kinase-myocardial type (kalp krizine işaret eden bir enzim)
CRP. . C-reactive protein (C reaktif proteini, bağışıklık sistemi hastalıklarıyla ilgili)
CT. . computerized tomography (Bilgisayarlı Tomografi)
CXR. . Chest X-ray (göğüs / akciğer rontgen filmi)
DEHA (Dikkat eksikliği ve Hiper Aktivite)
DIB (Drug in Box) Kutu
DIC. . disseminated intravascular coagulation (damar içi pıhtılaşma)
DIP. . distal interphalangeal (parmak uç kemikleri)
DVT. . deep vein thrombosis (derin ven trombozu)
ECG. . electrocardiogram (kalp grafisi)
EEG. . encephalogram (beyin grafisi)
ELISA. . enzyme linked immunosorbent assay (Genelde HIV/AIDS tanısı için uygulanan ileri test yöntemi)
EMG. . electromyography (kas grafisi)
ERCP. . endoscopic retrograde cholangiopancreatography (pankreas için girişimsel görüntüleme yöntemi)
ESR. . erythrocyte sedimentation rate (kan sedimi / kan hücrelerinin saatte birikim miktarı)
FEV1 . .forced expiratory volume (1 second) (Zorla üflemenin 1nci saniyedeki kuvveti)
FSH. . follicle stimulating hormone (kadınlık hormonlarından follikülleri hareketlendiren hormon)
FVC. . forced vital capacity (Kullanılabilen akciğer kapasitesi)
GCS. . Glasgow coma scale (yaşam değerlendirme ölçütü)
GI. . gastrointestinal (mide barsak sistemi)
GORD. . gastro-oesphageal reflux disease (ağıza acı su gelmesi)
Hb. . haemoglobin (kanda oksijen taşıyan protein miktarı)
HIV. . human immunodeficiency virus (AIDS’e neden olan virüs; insan bağışıklık sistemini bozan virüs)
IGF-1. . insulin growth factor 1 (insülin bağımlı büyüme 1nci faktörü)
Ig. . immunoglobulin (bağışıklık sistemi proteini)
IP. . interphalangeal (parmak kemikleri)
ITP. . idiopathic thrombocytopenic purpura (sebebi bilinmeyen kanama durumu)
KCFT (Karaciğer fonksiyon testleri, ALT ve AST)

MR

MR. . magnetic resonance (manyetik Tarama)
MRA. . magnetic resonance angiography (manyetik tarama eşliğinde damar görüntüleme)
MRI. . magnetic resonance imaging (manyetik tarama görüntüleme)
NSAID. . non steroidal anti inflammatory drug (steroid olmayan ağrı kesiciler
MI . . myocardial infarction (Kalp Krizi)
OGD. . oesophagogastroduodenoscopy (endoskopi)
PSA. . prostate specific antigen (prostata özgü antijen seviyesi)
PT. . prothrombin time (pıhtılaşmayla ilgili değer)
RBC. . red blood cell (eritrosit, kırmızı kan hücresi)
RDW. . red cell distribution width (eritrosit dağılımı, kansızlık değerlendirmesinde kullanılır)
RF. . rheumatoid factor (romatizma faktörü)
T4. . thyroxine (tiroksin, tiroid hormonlarından biri)
TBC. . tuberculosis (verem)
TDBK (demir bağlama kapasitesinin tümü)
TPN. . total parenteral nutrition (damardan besleme)
TSH. . thyroid stimulating hormone (tiroid hormonlarını harekete geçiren hormon)
TT. . thrombin time (kanama zamanı değerlendirme ölçütlerinden)
USG. . ultrasonography (ultrason)
İYE (idrar yolu enfeksiyonu)
WBC. . white blood cell (kandaki beyaz küre/bağışıklık hücre sayısı, yüksekse enfeksiyonu gösterir)
IM. . intramuscular (kastan)
IV. . intravascular (damardan)
SC. . subcutaneous (deri altına)