Çocuklarda karaciğer enzimleri neden yükselir?
benim 6 yaşında bir oğlum var( ast ve alt) karaciğer enzimleri yüksek çıkıyor. ikisinin değerleri: 126 dır. ölçtürmeden önceki günlerde geçirdiği hastalık : su çiçeği çıkarması ve ara ara ateşlenmesi oldu, kullandığı ilaçlar ise:damar yolu serum takıldı ateşlenmelerde kullanılan ilaç ise :ağrı kesici ateş düşürücü pedefen şuruplar kullanıldı. sizce bu dğerler ilaçlardanmı enzimlerin yükselmesine sebeb oluyor ? ne yapmalıyız neler önere bilirsniz ? bu değer çok mu yüksek ? hastanın kilosu 19 dur sizden mantıklı bir cevap bekliyorum.
Cevap:
Karaciğer enzimleri :
- Kronik hastalıklar (çölyak, chron, siroz, hepatit…)
- Akut hastalıklar (üst solunum yolu enfeksiyonları, pankreatit…)
- Uzun süreli kullanılan ilaçlar (karaciğerden emilenler, kemoterapikler, heparin…)
- Hemoliz (Kan yıkımı), kan akımını azaltan nedenler (tıkanıklar, kan kaybı)
- Yanık, şok
- Şişmanlık
- Alkol gibi bir çok neden sıralanabilir…
Çocuğunuz için hasta diyorsunuz, damar yolundan ve ağızdan ilaç tedavisi uygulanmış. Karaciğer enzim tetkikleri bu ilaçlar verildikten hemen sonra (1-2 gün içinde) yapıldıysa nedeni buna bağlayabiliriz. Çocuğunuzda halsizlik ve yorgunluk belirtilerin devam etmesi durumunda doktorunuza yeniden müracaat edin.
Ne yapmalısınız?
Sıvı desteği, beslenmenin sağlıklı şekilde sağlanması ve hastanın istirahat etmesi gerekir. Doktorunuzun tavsiyelerine uyun, testi ilaçlarınız bittikten iki hafta sonra tekrarlayın.
Karaciğer Enzimleri Nelerdir?
Karaciğer enzimleri, karaciğer hücrelerinde bulunan ve vücudun çeşitli biyokimyasal süreçlerini düzenleyen proteinlerdir. En yaygın olarak ölçülen karaciğer enzimleri şunlardır:
- ALT (Alanin Aminotransferaz): Karaciğerde en bol bulunan enzimdir. Hücre hasarı durumunda kanda yükselir.
- AST (Aspartat Aminotransferaz): ALT’ye benzer şekilde çalışır, ancak kalp ve kas hücrelerinde de bulunur.
- ALP (Alkalin Fosfataz): Safra yollarında bulunur ve kemik metabolizmasında da rol oynar.
- GGT (Gamma-Glutamil Transferaz): Safra yollarının işlevini değerlendirmede kullanılır.
Karaciğer Enzimi Ne İşe Yarar?
Bu enzimler, karaciğerin işlevini değerlendirmek için kullanılır. Normal seviyelerde olduklarında karaciğerin sağlıklı çalıştığını gösterirler. Ancak yüksek seviyelerde, karaciğer hücrelerinde hasar olduğunu veya başka bir karaciğer problemi olabileceğini işaret ederler.
Karaciğer Enzimi Neden Yükselir?
Karaciğer enzimlerinin yükselmesinin çeşitli nedenleri vardır:
- Karaciğer Hastalıkları: Hepatit, siroz, karaciğer yağlanması gibi durumlar.
- Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi karaciğerde hasara yol açabilir.
- İlaçlar ve Toksinler: Bazı ilaçlar ve kimyasallar karaciğer hücrelerine zarar verebilir.
- Enfeksiyonlar: Viral hepatit gibi enfeksiyonlar karaciğer enzimlerini artırabilir.
- Safra Yolu Tıkanıklığı: Safra yollarında tıkanıklık olduğunda enzim seviyeleri yükselebilir.
- Kas Hastalıkları veya Yaralanmalar: Özellikle AST enzimi, kas hastalıklarında da yükselebilir.
Karaciğer enzimleri yüksekse, bu durum genellikle altta yatan bir sorunu işaret eder ve ayrıntılı bir değerlendirme yapılmasını gerektirir. Doktorunuz bu durumu değerlendirerek uygun tedaviyi belirleyecektir.
Çocuklarda Karaciğer Enzimleri Yükselmesi
Çocuklarda karaciğer enzimlerinin yükselmesinin birkaç farklı nedeni olabilir. İşte en yaygın nedenler:
- Viral Enfeksiyonlar:
Hepatit: Hepatit A, B, C gibi virüsler karaciğeri enfekte edebilir ve enzim seviyelerini artırabilir.
Epstein-Barr Virüsü (EBV): Mononükleoz gibi enfeksiyonlara neden olabilir ve karaciğer enzimlerini yükseltebilir.
Sitomegalovirüs (CMV): Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda karaciğeri etkileyebilir. - Metabolik Hastalıklar:
Wilson Hastalığı: Bakır metabolizmasının bozulduğu bu genetik hastalık, karaciğer hasarına ve enzimlerde artışa yol açabilir.
Galaktozemi: Galaktoz adlı bir şekerin metabolize edilemediği bu durum karaciğer enzimlerinde yükselmeye neden olabilir. - Safra Yolu Tıkanıklığı (Biliyer Atrezi): Safra yollarının doğuştan tıkalı veya gelişmemiş olması, safra birikmesine ve karaciğer enzimlerinin yükselmesine neden olabilir.
- Otoimmün Hepatit: Vücudun bağışıklık sistemi karaciğer hücrelerine saldırdığında bu durum ortaya çıkabilir ve enzimler yükselir.
- Alfa-1 Antitripsin Eksikliği: Bu genetik bozukluk, karaciğer ve akciğerleri etkileyerek enzim seviyelerinde artışa yol açabilir.
- İlaçlar ve Toksinler: Bazı ilaçlar (örneğin, antibiyotikler, antikonvülsanlar) ve toksinler çocukların karaciğerinde hasara yol açarak enzimlerde artışa neden olabilir.
- Obezite ve Karaciğer Yağlanması: Obeziteye bağlı olarak karaciğerde yağ birikimi çocuklarda da görülebilir ve bu durum karaciğer enzimlerini yükseltebilir.
- Genel Enfeksiyonlar: Üst solunum yolu enfeksiyonları veya diğer enfeksiyonlar sırasında da geçici olarak karaciğer enzimleri yükselebilir.
- Travma veya Kas Hastalıkları: Özellikle AST enzimi, ciddi bir travma veya kas hastalığı durumunda yükselebilir.
- Diğer Nedenler: Çölyak Hastalığı gibi diğer otoimmün veya sindirim sistemi hastalıkları da karaciğer enzimlerinde yükselmeye yol açabilir.
Çocuklarda karaciğer enzimlerinin yükselmesi genellikle ciddi bir durumun belirtisi olabilir ve bu nedenle doktor tarafından ayrıntılı bir inceleme ve gerekirse ek testler yapılması gereklidir. Bu testlerin sonucuna göre tedavi ve izlem süreci planlanır.
