İşyeri Hekimi Reçete Yazabilir mi?

İşyeri Hekimi reçete yazmak için doğru kişi mi? İşyeri hekimleri reçete yazmalı mı? İşyeri hekimi reçete yazmak zorunda mı?

Reçete Nedir?

Reçete, hekimin imzasını taşıyan ve hekime hukuksal sorumluluk yükleyen resmi bir belgedir! Reçetenin resmiliği, hastanın Sosyal güvenlik Kurumundan güvence taşımasıyla ilişkili değildir! Reçetenin resmi bir belge olması hekimliğin aynı zamanda bir kamu görevi olmasıyla ilgilidir. Sosyal güvencesi olmayan hastaya da reçete yazılabilir. Bu reçete de resmidir ancak hasta bunu eczaneden almak istediğinde cebinden öder.

Reçete yazmanın kendisi teknik bir iştir. İlaç seçimi zahmetli ve bilimsel bir iştir. Çünkü reçeteye yazılacak ilaç seçilirken “rasyonel (akılcı) tedavi” amaçlanır. Neticede ilaç seçimi “Kanıta Dayalı Tıp” ilkelerine göre yapılır. Kanıta dayalı tıp yaklaşımında Neden? ya da Neden değil? sorularına bilimsel yanıtlar aranır. Otomatize bir seçim yoktur. Hastayla ve hastalıkla ilgili bütün koşullar dikkate alınarak tedavi planlanır.

Kimler Reçete Yazabilir?

Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre, reçete yazma yetkisine sahip olanlar hekimler, diş hekimleri ve veteriner hekimlerdir. Yetki her zaman beraberinde bir sorumluluğu da getirir/yükler. Reçeteyle ilgili olarak yaşanabilecek sorunlar hekimin “ihmal” ve “kusuru” olarak değerlendirilir.

Reçete, ceza hukuku manasında bir evrak niteliğindedir. Dolayısıyla hekim dışında bir kimse tarafından hazırlanması halinde evrakta sahtekarlık oluşur.

Hekimin Reçete Yazma Yükümlülüğü

Reçete yazarken, ilacın etkileri ve yan etkileri göz önünde tutulmalıdır. Hekim reçete düzenlerken özel bir özen yükümlülüğü altındadır. Hekim literatürde aksi yönde tereddütle belirtilmemişse, ilaç üreticisinin verilerine ve açıklamalarına güvenebilir. Hekimin, ilacın kullanma talimatını göz önünde bulundurması gereklidir. Reçeteye yazılan ilaçlarla ilgili aydınlatma yükümlülüğü yine hekime aittir.

Hekim hatalı, eksik veya yanlış anlaşılabilecek bir reçete düzenlediği, muhtemel karşı endikasyonları göz önünde bulundurmadığı veya kullanılmasına müsaade edilen en fazla dozun aşılmasına işaret etmediği takdirde taksirle hareke etmiş olacağı kabul edilmektedir.

İşyeri Hekimi Reçete Yazabilir mi?

İşyeri Hekimleri, hekim olarak reçete yazma yetkisine sahiptir. Ancak görevleri konusunda buna değinilmemiştir.

İşyeri Hekimi ve diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki ve Sorumluluklarına dair Yönetmeliğin 9ncu Maddesinde işyeri hekimlerinin işyerinde “ayaktan teşhis ve tedavi” hizmeti sunacağına dair bir ibare bulunmamaktadır! İşyeri hekimlerinin görevi çalışanların sağlığını gözetmek ve işverene işin yürütümü esnasında danışmanlık hizmeti vermek olarak anlaşılmaktadır.

“Çalışanın sağlık gözetimi” ifadesi çalışanın işe girerken işe uygunluğunun değerlendirmesi ve işin yürütümü esnasında koruyucu sağlık hizmetinin verilmesi olarak anlaşılmaktadır. Bu süreçlerde çalışanların karşılaştığı bazı sağlık sorunları olacaktır.

İlgili maddede işyeri hekimi, çalışanları işe girerken ve en geç mevzuatın belirlediği süreler içinde periyodik olarak muayene etmekle görevlendirmiştir. Bu muayeneler esnasında çalışanlarda bazı sağlık sorunları tespit edilebilir. Bu sorunların işyerinde, ilgili uzman hekimin görüşü almadan bir aile hekimi gibi tedavi planı oluşturmak, bazı olumsuz durumlara sebebiyet vereceği unutulmamalıdır. Hekim her ne kadar sanatının icrasında uzman ve kabiliyetli olsa da işyeri gibi kapalı bir ortamda hele ki hastalıkla ilgili uzman bir hekimden ikincil bir görüş almadan çalışanın tedavi sorumluluğunu üzerine alması günümüz Türkiye’sinde doğru kabul görmeyebilir.

Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu yayınladığı Sağlık Uygulamaları Tebliği‘ne göre işyeri hekiminin yazdığı reçeteleri karşılamaktadır! Bu işyeri hekiminin reçete yazması gerektiği anlamına gelmemekle beraber Kurum’un işyeri hekimlerinin de reçete yazmasına müsaade ettiğini gösteriyor.

Ancak burada da şöyle çelişkili bir durum var: 6331 sayılı İSG Kanunu, Sağlık gözetimi ile ilgili 15nci maddesi 4ncü fıkrası “sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanacağı”nı belirtmektedir. Yani, iş sağlığı uygulamaları kapsamında yapılan işe giriş ve periyodik muayeneler, sağlığı koruyucu ve geliştirici faaliyetler, rehberlik hizmetleri ve (demek ki yapılıyorsa) ayaktan teşhis ve tedavi hizmeti gibi sağlık gözetim işlerinden kaynaklı masraflar (buna reçeteler de dahil oluyor) işveren tarafından ödenmesi gerekirken, Kurum tarafından bir ödeme durumu doğuyor.

Sık Sorulan Sorular

İş yeri hekiminin yazdığı reçete eczaneden alınabilir mi?

Evet. İşyeri hekimi tarafından reçete edilmesi halinde ilaçlar sözleşmeli eczanelerden temin edilir.

İşyeri hekiminin yazdığı reçete kaç gün geçerli? 

Reçetelerin geçerlilik süresi, yazıldığı tarihten itibaren genellikle 3 iş günü olarak kabul edilir.

Raporlu ilaçlar işyeri hekimi tarafından yazılabilir mi?

Raporlu ilaçlar eskisi gibi SGK tarafından karşılanmıyor. Ancak yapılan yeni düzenleme ile ilgili şöyle bir haber var:

İşyeri hekimleri reçete yazabilir. Yetkileri vardır ancak görevleri değildir! Yazıp yazmama takdiri işyeri hekiminin kendisindedir!